Mình sống đời tretinoin vì sợ già bạn biết rồi đó. Dạo này có hơi nhụt chí nên quay về retinol/ retinyl palmitate chút đỉnh nữa. Nói chung dùng retinoid là cả nghệ thuật đó bạn vì không ai giống ai hết. Mình chỉ có thể tìm đến một công thức/ cách bôi phù hợp nhất với bản thân và môi trường sống – làm việc.
Nhưng ngoài retinoid, còn gì có thể làm mình trẻ lâu? Có thể dùng chung retinoid hoặc dùng độc lập được không? Nếu bạn có cùng thắc mắc trên thì hãy cùng tìm hiểu qua Proteoglycans và Proteum 89+ với mình để biết thêm về một thành phần thiết yếu chống già cho da.
I. CỦNG CỐ CHẤT NỀN NGOẠI BÀO
Proteum 89+ là thế hệ thứ 3 của nhóm hoạt chất kích thích tăng sinh proteoglycans –là hoạt chất thiết yếu giúp phục hồi tế bào, cung cấp độ ẩm, duy trì độ ẩm của chất nền ngoại bào (Extracellular Matrix -ECM), ngăn ngừa sự hình thành các nếp nhăn nhờ khả năng kết hợp với các phân tử khác như collagen hoặc hyaluronic acid. Ngắn gọn, thay vì kích thích collagen không thì chưa đủ vì bạn cần kích thích tất cả các hoạt chất của nền ngoại bào da từ collagen, elastin, proteoglycans (glycosaminoglycans). Và dưới đây là hình minh họa:
Hình trên thể hiển 2 trạng thái:
- Cấu trúc của một proteoglycan
- Cấu trúc của nền ngoại bào da bao gồm các sợi collagen, hyaluronic acid và các proteoglycans
Nếu hình dung toàn thể làn da như một tòa nhà thì các sợi cáp collagen chính là phần khung sắt. Những khung này khá trống trải làm cho da bạn không có khả năng đàn hồi và căng mọng. Chưa kể các khung này tồn tại đơn thuần thì cũng không làm nên một cấu trúc hoàn chỉnh được mà cần các “cấu trúc đệm”.
Các cấu trúc đệm này gồm các glycosaminoglycans (GAG) kết hợp lại tạo thành proteoglycans (PG). Với các nhóm GAG khác nhau sẽ tạo thành các PG khác nhau. Điểm đặc biệt là PG lại có khả năng liên kết với một GAG chuyên biệt mà chắc các bạn đều biết: Hyaluronic acid (Hyaluronate) để tạo thành cấu trúc đệm hoàn chỉnh cho da. Đi sâu vào phân tích cấu trúc một Proteoglycans, bạn sẽ thấy chúng mang điện tích âm (negative charged) do chính các GAG sẽ hoạt động như một hệ thống hấp thụ và giữ nước lại trên da.
Khi các PG tích lũy đủ nước, chúng đồng thời giúp da của chúng ta đàn hồi từ đó chịu được các tác động ngoại lực, khi có một lực tác động, các proteoglycans sẽ uyển chuyển thay đổi theo hướng phân tán lực đồng thời các phân tử nước cũng giúp giảm tải ngoại lực đó.
Dưới tác động của thời gian, các đại phân tử Proteoglycans suy giảm, tạo nên nếp nhăn và độ đàn hồi cũng kém hơn. Như vậy, không chỉ đơn thuần là tăng sinh collagen mà chống lão hóa hiệu quả chúng ta cần tăng lượng proteoglycans, hyaluronic acid – đồng nghĩa với tăng sinh toàn bộ nền ngoại bào (ECM) của da.
Lý thuyết là vậy nhưng không dễ để tăng sinh PG do cấu trúc của chúng là các đại phân tử protein, khi bôi ngoài da, các cấu trúc này không thể thấm và phân bổ đều tại lớp thượng bì (epidermis) cũng như đến lớp bì. Ngoài ra loại PG được tăng tinh cũng đóng vai trò quan trọng không kém. Theo phân loại, tồn tại 7 loại PG khác nhau mà trong đó có 2 phân nhóm được tìm thấy chủ yếu ở da.
- Decorin: Đóng vài trò tăng sinh các sợi fibril (tiền chất collagen) giúp làm bền vững các sợi collagen dưới da. Sự tương tác được tạo ra giữa phân tử này và collagen được coi là thiết yếu để đảm bảo sự hình thành các sợi collagen khỏe mạnh. Một nghiên cứu được thực hiện bởi Li Y và cộng sự vào năm 2013 [31] phân tích decorin chiết xuất từ da của những người trẻ tuổi từ 21-30, với những người khoảng 80 tuổi, với kết quả cho thấy kích thước phân tử của decorin ở da của người già nhỏ hơn kích thước phân tử của decorin ở da của người trẻ. Điều này chứng tỏ rằng trong quá trình lão hóa, các chuỗi glycosaminoglycan của decorin trong da người xuất hiện tình trạng co ngắn so với kích thước ban đầu. Từ đây, có thể kết luận rằng việc giảm kích thước của chuỗi glycosaminoglycan có thể góp phần vào sự suy yếu da ở người lớn tuổi.
- Versican: Nếu cấu trúc phân tử của Decorin khá nhỏ (90-140KD) và chiếm khoảng 30-40% tổng lượng PG trong da thì cấu trúc của Versican được xếp vào loại phân tử PG lớn (1000kD). Do cản trở về mặt cầu trúc phân tử, đường bôi trực tiếp PG ngoài da, càng khó có tác động đến loại PG này. Về lợi ích, ngoài đặc tính giữ nước thông qua điện tích âm của các chuỗi chondroitin sulphat, Versican còn có thể điều chỉnh nhiều phân tử tích điện dương bao gồm các yếu tố tăng trưởng của da và các yếu tố tiền viêm. Điều này giải thích cho việc kiểm soát viêm và tăng sinh các hoạt chất có lợi cho da khi sử dụng PG.
Qua tìm hiểu mình thấy có rất ít tập đoàn có nghiên cứu và giữ bản quyền về các hoạt chất kích thích tăng sinh PG thông qua con đường dẫn truyền tín hiệu tế bào vì chi phí thực hiện cao và chắc chắn không đạt khả năng sinh lợi về mặt thương mại. Một trong những công ty mình có thể truy cập được về mảng tài liệu là Martiderm với thành phần hoạt chất có tên đăng ký bản quyền là Proteum 89+.
3 Sơ đồ trên bạn có thể thấy sự tăng sinh gần gấp đôi cho 2 nhóm PGs: Decorin và Versican cũng như hơn 50% cho Hyaluronic acid ở nồng độ sử dụng là 1% Proteum 89+.
Hiệu quả này tăng lên đáng kể nếu sử dụng nồng độ là 5% Proteum 89+. Không chỉ tác động lên Decorin và Versican, collagen cũng được tăng sinh theo. Bạn tưởng tượng như các PGS, Hyaluronic chính là môi trường kích thích, khi các hoạt chất này được gia tăng, chính collagen cũng sẽ được ảnh hưởng theo hướng có lợi vì chung toàn thể chúng có khả năng liên kết và thông nhất chung tạo thành ECM.
II. TĂNG CƯỜNG KHẢ NĂNG BẢO VỆ TẾ BÀO
Ngoài việc được hưởng lợi từ PGS, một yếu tố giúp Collagen được tăng sinh gần 300% khi dùng Proteum 89+ nồng độ 5% là nhờ khả năng bảo vệ tế bào. Khả năng bảo vệ tế bào này được thể hiện ở 3 mặt
1.Làm giảm men tiêu hủy collagen MMP-1
Như các bạn có thể đã biết, Matrix metalloproteinase-1 (MMP-1) là một men được cơ thể tiết ra gây thoái hóa collagen và nguyên bào sợi. Đặc biệt men này tăng sao khi gặp các yếu tố như gốc tự do do nội tại hoặc tác động của môi trường, đặc biệt là tình trạng tiếp xúc với tia UVs từ nắng trong thời gian dài. Trong thí nghiệm ở nồng độ 2% proteum 89+, các bạn có thể quan sát thấy nồng độ tăng sinh men MMP-1 tăng lên 6 lần với da không bôi protium 89+, trong khi chỉ số này chỉ là 4 lần nếu được bôi proteum 89+.
2. Giúp năng lượng tế bào ATP được duy trì
Khi các tế bào hoạt động, chúng cần được cung cấp năng lương này. Năng lượng tế bào là dạng lưu trữ của các protein (thịt), carbohydrate (đường, tinh bột)… bạn nạp vào cơ thể. Và cũng tương tự collagen, càng lớn tuổi và càng tiếp xúc với các tia Uvs có hại, ATP tế bào càng suy giảm. Khi tiến hành thử nghiệm chiếu xạ các mẫu thử, mẫu được dùng 3% preoteum 89+ cho tỷ lệ duy trì ATP cao hơn 50% so với mẫu không chiếu và 12% so với mẫu dùng 1%.
3. Giảm tác động của gốc tự do đáng kể của tế bào
Gốc tự do lạ mà quen, quen mà lạ. Sự ảnh hưởng của gốc tự do Reactive Oxygen Species (ROS) có thể dẫn đến sự thái hóa, biến dạng hoặc thậm chí là chết với các tế bào da. Quá trình này diễn ra qua nhiều cơ chế. Một trong những cơ chế đó có sự góp phần của Reactive Carbonyl Species (RCS) thông qua sự peroxy hóa lipid (lipid peroxidation – LPO). Vậy nếu ta ngăn chặn được cả ROS và RCS thì quá trình chống oxy hóa sẽ tốt hơn rất nhiều. Đây cũng là một trong những lý do mà chống oxy hóa cần nhiều hơn một chất đó bạn!
Với ROS thì nhiều hợp chất xịn mịn ngon lành hứa hẹn mạnh hơn L-ascorbic acid nhưng đến giờ nhiều nghiên cứu nhất thì L-ascorbic acid vẫn đứng đầu bảng. Vậy mới có chuyện tranh cãi là giờ xài L-ascorbic acid hay các dẫn xuất hay các hoạt chất mới giá đắt đỏ mà data không có nhiều bằng. Thôi mình trả lời là tùy duyên nha các bạn. Cứ lấy L-ascorbic làm trụ nhưng thay vì 100% dựa vào thì mình dựa 50-70% thôi, còn lại mình tung tăng đi chọn các chất khác add vào chắc cũng không đến nỗi tệ. Còn với RCS thì bạn có thể cân nhắc Proteum 89+ nhé vì nghiên cứu đã chứng minh lượng LPO được giảm đến 3 lần khi sử dụng Proteum 89+, đồng nghĩa da bạn sẽ được bảo vệ tốt hơn khỏi tình trạng gốc tự do tấn công đó!
III. GIẢM TỶ LỆ MẤT NƯỚC QUA DA
Hẳn bạn vẫn nhớ vì sao ta không nên rửa mặt quá nhiều lần trong ngày? Chính vì chúng ta lo lắng đến sự tổn hại của da khi tiếp xúc với các chất hoạt động bề mặt (như SLS). Các chất hoạt động bề mặt sẽ ảnh hưởng đến màng lipid bảo vệ da và lâu dài nếu màng bảo vệ này không được sửa chữa sẽ dẫn đến các tình trạng rối loạn và viêm da kéo dài. Việc sử dụng 5% proteum 89+ cũng góp phần giảm tải tác động của chất hoạt động bề mặt khoảng 10%.
IV. PRODUCT REVIEW
Nghe hay thế thì tìm được trong sản phẩm nào?
Proteoglycans bạn có thể tìm thấy trong:
- Martiderm Liposome hoặc Martiderm Hydra Plus. Nếu so sánh dùng trên da thì mình thích Hydra Plus hơn dù thể chất em này bị đánh giá là ẩm hơn và khó dùng. Nhưng nếu da bạn yếu do tre thì nên dùng Hydra Plus sẽ ổn hơn liposome, liposome có chiết xuất cây phỉ kiềm dầu nhưng cũng dễ bị xót nếu da đang dùng tre đấy.
Proteum 89+ có thể tìm thấy trong:
- Martiderm Photo-Age hoặc Skin Complex. Cả 2 đều chứa Vitamin C dạng 15% L-ascorbic acid và ascorbyl glucoside. Nhưng Skin complex có thêm 15% hoạt chất nữa nên khá ẩm. Da dầu các bạn nên thử chơi Photo-Age. Vì sao tớ yêu thích công thúc này và cho rằng đây là một trong những loại Vitamin C đáng mua nhất hiện nay thì hãy cùng xem bảng so sánh:
Nếu so sánh công thức của các loại Vitamin C theo hướng từ trái qua, bạn sẽ thấy các loại Vitamin C trên thị trường thường nằm ở công thức (1) và giá thì hên xui tùy hãng. Mình đã thử từ công thức từ $10-$100 rồi và nhận thấy chúng khá giống nhau. Bạn cứ thoải mái lựa chọn món bạn thấy phù hợp. Có một điểm lưu ý là nếu tính về giá cả thì Ascorbyl Glucoside đắt hơn L-ascorbic acid ấy các bạn và hãng thường mix 2 loại dẫn xuất này để giúp sản phẩm bền vững hơn do L-ascorbic acid không rất dễ hư.
Tiến lên một nước chúng ta có công thức số (2) với patent xịn đẹp C + Vitamin E + Ferulic acid – được chứng minh lâm sàng là hiệu quả trong việc bảo quản Vitamin C. Tuy nhiên, nếu chỉ để bảo quản vitamin C thì tớ có option tốt và rẻ hơn cho bạn đây là option (3) – Martiderm Photo Age HA+.
Martiderm Photo Age HA+ không dùng chai to đóng gói mà dùng từng ống Ampoule. Khi sản xuất các hoạt chất được sục khí trơ (Nitrogen) để đẩy hết không khí ra ngoài giúp Vitamin C và các hoạt chất chống oxy hóa không bị tác động bởi gốc tự do. Chính vì vậy chúng sẽ bền vững cho đến khi được mở nắp. Chính vì vậy hãng từng mạnh dạn tuyên bố là “Vitamin C tươi đến giọt cuối cùng”.
Tuyên bố dữ vậy nhưng kinh nghiệm cá nhân của mình khi sử dụng là không nghe lời nhà sản xuất nha. Nhà sản xuất hay bảo dùng ½ ống mỗi lần bôi tính ra 1ml/ lần thì siêu nhiều các bạn ạ. Bạn thấy bôi 1ml chống nắng mà vật lên vật xuống thì 1ml Vitamin C trên mặt cũng nhầy nhụa không kém.
Sau khi tìm hiểu kỹ mình đã hiểu lý do vì sao hãng bắt mình bôi nhiều thế. Đơn giản vì theo hướng dẫn là lấy ½ ống xoa vào tay để có hơi ấm sau đó áp lên mặt, cổ, ngực. Bạn thấy quen không. Yes, chính hiệu kiểu bôi của La Mer ấy. Vậy mình tính nhẩm nếu không bôi cổ ngực thì chỉ cần 1/3 lượng. Không xoa tay nữa là còn ¼ thôi. Nghĩa là tùy ống mà bạn có thể dùng từ 6-8 thậm chí 10 lần chứ không phải 2 lần như hãng recommend đâu nhé
Về độ Thẩm Thấu (Penetration)
Vitamin C và Proteum 89+ có thể bổ trợ lẫn nhau để thấm hút vào da sâu hơn, giúp chúng hoạt động tốt hơn nữa nè bạn. Nghiên cứu này là so sánh giữa bản Vitamin C và proteoglycans truyền thống so với bản Proteum 89+ nè. Bạn thấy bên Proteum 89+ sẽ thấm sâu hơn 50% so với thế hệ trước đồng thời giúp Vitamin C thấm sâu hơn gấp 250%.
Một điều mình rất thích của hãng là Anti- Radical Complex – Phức hợp chống Gốc Tự Do.
Như có đề cập với bạn ở đoạn gốc tự do, đặc biệt là RSC từ đoạn proteum 89+, mình nhắc lại một chút là chống gốc tự do là chống toàn diện vì “lọt thúng xuống nia” nếu chỉ có một cơ chế bảo vệ. Chúng ta sẽ không bao giờ đẹp được. Ví dụ như gốc tự do cũng gồm nhiều gốc bao gồm:
ROS – Reactive Oxygen Species: L-ascorbic acid, Vittamin E
RCS – Reactive Carbonyl Species: Proteum 89+
RNS – Reactive Nitrogen Species: Dimethylmethoxy Chromanol – một hoạt chất chống oxy hóa mạnh. Không chỉ chống gốc tự do Oxygen (ROS), nó còn chống cả gốc Nitrogen (RNS). Và chỉ cần nồng độ 0.01-0.05% là hoạt chất này đã có thể hoạt động.
V. HOẠT CHẤT CÓ LỢI KHÁC
Ngoài combo Vitamin C, Vitamin E, Dimethylmethoxy Chromanol và Proteum 89+, Martiderm Photo Age HA+ còn có cả một dàn các hoạt chất có lợi:
4.92% Bifida Ferment Lysate: Men này quen không các bạn? Chính là thành phần có trong em Advanced Night Repair (ANR) nhà Estee Lauder ấy. Data có ghi nhận nồng độ 5% ở trên có tác động tích cực lên làn da nhạy cảm kích ứng. Hãng dùng 4.92% thì tụi mình rộng rãi cho là 5% nha. ANR có thêm 1 nhón men và tripeptide-32 nữa nên so sánh vầy cũng hơi kỳ. Thôi bạn cứ cho là tiếp thêm được 1/3 value chai Advanced Night Repair vậy nhé.
Ethoxydiglycol: Em này tác dụng giúp làm tan, thẩm thấu L-ascorbic acid vào da tốt hơn.
0.5% Retinyl Palmitate: Dẫn xuất ester của Retinol – em Retinyl Palmitate cũng khá nhẹ nhàng với da. Có thể dùng lâu dài để đạt hiệu quả chống lão hóa do em phải chuyển hóa 3 bước mới đến Retinoic acid (Tretinoin) được. Nếu mua lẻ thì cân nhắc nhưng bỏ thêm vào sản phẩm thế này thì quá tuyệt. Da có nếp nhăn chắc chắn sẽ được hưởng lợi từ việc dùng Photo Age HA+ này
1% Hydrolyzed Sodium Hyaluronate + Sodium Lactate + Sodium PCA: Cấp ẩm cho da. Có thể thay thế được cho serum Hyaluronic acid thông thường giúp bạn tiết kiệm xiền. Cá nhân mình thì dùng serum này thay kem dưỡng luôn cũng được vì cũng ẩm sẳn, bỏ 3-4 giọt ra tay xoa lên mặt là xong.
Về giá cả thì như bảng tổng hợp ở trên. Mình thấy rất hợp lý để sử dụng bạn ạ vì bao nhiêu chất xịn, có lợi bỏ vào trong sản phẩm (đã bỏ qua các chất liti vụn vặt) mà chỉ có 2950k/ 60ml, nghĩa là chia ra với các serum cùng lứa thì chỉ có 1475k/30ml và dạng ống dễ chia nhau, dễ bảo quản nữa. Nếu các bạn đang tìm Vitamin C high-end giá affordable thì nên thử nhé. Và nhớ dùng lượng như mình chỉ thôi.
SAu 28 ngày, hy vọng kết quả sẽ triển vọng như nghiên cứu của hãng nè:
Bài này mình tính viết review Vitamin C thôi, không hiểu sao viết một hồi phải đảo ngược Proteoglycans và Proteum 89+ lên trước rồi mới chốt hạ được. Mong bạn đọc dài quá không chán mà bỏ mình nha.
Cá Vàng
cavangwearsnoprada 